در آستانه ی 25 آبان سالروز شهادت پرچم دار بزرگ مشروطیت ، منادی آزادی و عدالت ، و افتخار کل بشریت ، « ستارخان » ، متأسفانه شاهد سهل انگاری دیگری از سوی مسئولان هستیم...
در پی سهل‌انگاری‌های صورت گرفته
خانه ستارخان در تبریز تخریب شد...
خبرگزاری فارس: خانه سردار ملی ایران به دنبال بی توجهی مسئولان امر که وظیفه حفاظت از میراث ملی و فرهنگی را دارند در خطر نابودی قرار گرفت
نتیجه سردار ملی (ستارخان) امروز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در تبریز گفت: از زمان کوچ ستارخان به تهران، این خانه توسط عمه سردار به فردی به نام حمید مسگری فروخته شده که بعدها با فوت مسگری در چند سال گذشته قبل 700 متر این خانه در معرض فروش قرار گرفت و اکنون حدود 300 متر باقیمانده این خانه یک هزار متری نیز در حال تخریب توسط خریدار است
به گفته سامی، خانه ستارخان به نصف قیمت فروخته شده و در این میان سازمان‌ها و مسئولان مربوطه هیچ واکنشی نشان نداده‌اند
گزارش خبرنگار فارس از تبریز همچنین حاکی است، اهالی کوچه ستارخان در کوی امیرخیز [ امیره قیز ] تبریز نیز که خانه ستارخان در آن واقع است با تهیه و تنظیم نامه شدیداللحنی از تبانی مقاطعه کار سودجو با میراث فرهنگی و سهل‌انگاری شهرداری منطقه 4 شهر در ویران کردن خانه ستارخان خبر داده‌اند
براساس این گزارش، اهالی و ساکنان کوچه ستارخان تاکید کرده‌اند، با تلاش این اهالی و پیگیری‌های مکرر، میراث فرهنگی این خانه را به عنوان میراث فرهنگی تعیین کرده بود و بر اساس درخواست مالک برای تفکیک آن مجور صادر کرده بود و مالک می‌توانست به جز در نقطه‌ای که خانه ستارخان محسوب می‌شد، در قطعات دیگر ساخت و ساز داشته باشد و اینک با تبانی برخی کارشناسان سازمان میراث فرهنگی و مقاطعه کار سودجویی که این قطعه را از مالک اصلی به قیمت اندک خریداری کرده ، اعیانی قطعه میراث فرهنگی را نیز تخریب کرده و با استفاده از سهل انگاری شهرداری منطقه در حال از بین بردن خانه ستارخان هستند
این گزارش می‌افزاید، مردم این بخش از منطقه تبریز در نامه خود تاکید کرده‌اند که شهرداری منطقه 4 و میراث فرهنگی در جریان امور هستند، ولی اقدامی برای جلوگیری از آن انجام نمی‌دهند
برپایه این گزارش، تخریب خانه ستارخان در حالی صورت می‌گیرد که سازمان میراث فرهنگی مسئولیت مستقیم و قانونی در قبال شناسایی آثار بجای مانده از چهره‌ها و شخصیت‌های تاریخی، فرهنگی و معروف داشته و بایستی از آنها حفاظت کند و با توجه به جایگاه تاریخی و ارزشمند ستارخان در تاریخ مبارزات ملی ـ مذهبی آذربایجان و ایران، میراث فرهنگی و شهرداری منطقه می‌بایست از تخریب آن جلوگیری می‌کردند و امیدواریم مسئولان در قبال مردم و ایندگان پاسخگو باشند
گزارش خبرنگار فارس همچنین حاکی است، ستار خان از سرداران جنبش مشروطه‌خواهی ایران و ملقب به سردار ملی است که در مقاومت تبریز، وی جانفشانی‌های بسیاری کرد
گذشته ی عمارت ستارخان
خانه ستارخان در گذشته هاى دور محل ستاد فرماندهى مبارزات مشروطه خواهى و نیز جنگ هاى ضداستعمارى ستارخان و نیروهاى وى علیه استعمار روس بود
پس از پیروزى انقلاب مشروطه در سال 1285 هـ.ق و عزیمت ستارخان، باقرخان و نیروهاى آنان به تهران، حوادثى در تبریز رخ داد که موجب شد این خانه رفته رفته از کانون توجه خارج شده و تا به امروز نیز غربت خود را بازنیابد
پس از کشته شدن ستارخان، اوضاع کشور آبستن حوادثى شد که در نهایت نیروهاى روسیه دوباره در کشور و بخصوص آذربایجان مجال خودنمایى یافته و در نهایت خانه سرداران مشروطه را در تبریز به توپ ببندند
صمد سردارى‌نیا، مورخ و پژوهشگر تاریخ معاصر آذربایجان در این باره مى گوید، از آن جا که دولت استعمارى روسیه از مبارزات ستارخان و باقرخان بر ضد نیروهاى آنان خاطره خوبى نداشت، 3 روز پس از عاشوراى سال1330 هـ.ق با گلوله‌هاى توپ، خانه این 2سردار بزرگ مشروطه را با خاک یکسان کرد
این گفته شاید نشانگر آن باشد که هم اکنون دیگر اثرى از خانه ستارخان نمانده باشد، اما «نگار عذارى» عروس ستارخان و همسر «یدالله خان» فرزند ارشد ستارخان در این باره نظر دیگرى دارد
وی اعتقاد دارد، خانه ستارخان به دست روسها تخریب شد و از آن عمارت بزرگ، بیش تر بخشهاى نظامى مانند مرکز ستاد فرماندهى، محل استقرار نیروها، اسلحه خانه و... مورد حمله قرار گرفت و قسمت اندرونى عمارت از تخریب مصون ماند
این بانوى کهنسال با تأیید این که خانه مورد بحث، بقایاى همان عمارت ستارخان است، تأکید مى کند، این خانه در طول یکصد سال گذشته دچار تغییرات بسیارى شده است
در این میان حاج على دروچى که خانواده وى از حدود 120 سال گذشته در همسایگى عمارت ستارخان اقامت داشته و پدرش «آقاباباخان» از همراهان قشون ستارخان بوده است، مى گوید: در سال1352خانه ستارخان به دلیل رسیدگى نکردن و شکستن دیوارها تخریب و عقب کشى شد
وى مى افزاید: در همان سالها همه اسناد و مدارکى را که از گذشته مانده بود جمع آورى و مراجعات مکررى به اداره میراث و شهردارى داشته ام تا نسبت به خرید و احیاى این بنا اقدام شود، اما پس از30 سال، این تلاشها به نتیجه نرسیده است
نتیجه تلاشهاى حاج على دروچى تا حدودى مثبت بوده چرا که در نهایت، میراث فرهنگى استان در سالهاى گذشته با ارسال کارشناسان خود ضمن تأیید صحت تاریخى بودن این خانه، نقشه جامع عمارت اصلى ستارخان را تهیه کرده تا شاید در سالهاى آینده اقدام به خرید و بازسازى آن شود
