■ شاپور اول ساسانی بخش معماری

شاپور اول ساسانی

دیدن غار ترسناک شاپور، از آن جا که راه ماشین رو ندارد، برای همه ممکن نیست و شاید این نوشته ، بتواند جبران این دشواری را بکند.

دهانه غار بر بلندای روستای شاپوراین غار در 25 کیلومتری شمال شهر کازرون و پنج کیلومتری شهر تاریخی بیشاپور است.روستای همجوار غار نیز شاپور نام دارد و غار کاملاً مشرف به دره بزرگ و بسیار سرسبزی است.

تا حدود چهارصد متر پس از روستا می‏توان با خودروهای معمولی رفت و پس از آن شاید ششصد متر دیگری بتوان با خودروی دوگاردانه همچون چیپ و لندرور نیز رفت ولی دست آخر باید دست به دامن دو زانوی قدرتمند شد تا به 2400 دهانه غار برسیم.

از آخرین جای ماشین رو، درست متر تا دهانه آن راه است.همه این مسیر، سربالایی و در جاهایی نیز پلکان‏های سنگی و بتونی است که در سال 1336 خورشیدی (1957 میلادی) ساخته شده است.پیاده ‏روی به طور معمول یک ساعت خواهد بود و اگر کوهنورد ورزیده باشید شاید 45 دقیقه هم بتوانید بروید.

در عمق تقریباً 20 متری دهانه غار، تندیس بزرگی از شاپور اول ساسانی دیده می‏شود که با گذشت حدود 1700 سال همچنان ابهت پادشاه قدتمند ساسانی را به نمایش می‏گذارد.این تندیس به پهنای تقریباً سه و بلندی هفت متر، بزرگ‏ترین تندیس ایرانی به شمار می‏رود.در ابتدا به نظر می‏رسد آن را از جای دیگری بدین مکان آورده باشند ولی با دقت بیشتر آشکار می‏شود که بر اثر تراشیدن یک ستون سنگی و کاملاً طبیعی موجود در غار پدید آمده است.

سر تندیس کاملاً سالم ولی دو دست آن شکسته‌اند.برای مدت‏های طولانی و نامعلوم واژگون شده بود تا این که در سال 1336 خورشیدی توسط نیروهای ارتش در جای خود قرار گرفت و پاهای شکسته آن با بتون بازسازی شد.

در همین سال، دو سنگ نوشته نیز در کناره ‏های غار پدید آوردند.یکی از آن‏ها ترجمه سنگ نوشته شاپور در نقش رجب و دیگری توصیف بازسازی و برپاسازی تندیس شاپور پس از ۱۰۰۰ سال را شرح می‏دهد.

تندیس شاپور: نمایی از پشت

نمایی از درون غار

کسی تا کنون به پایان این غار ترسناک و بسیار بزرگ نرفته استدر خصوص جایگاه شاپور اول ساسانی (215 تا 272 میلادی)) همین بس که وی توانست پس از درگذشت پدرش اردشیر بابکان بنیانگذار امپراطوری ساسانی- قلمرو حکومت خویش را به چارچوب داریوش اول هخامنشی نزدیک کند، اگر چه سرزمین ایران هیچ گاه نتوانست به بزرگی زمان داریوش اول برسد.

نکته دیگری که در زندگی شاپور برجسته می‏نماید، جنگ‏های وی با روم باستان و پیروزی‏های درخشان اوست که سرانجام در سال 260 میلادی طی نبرد اُدِسا - شمال انطاکیه در ترکیه امروزی- توانست والرین Valerian امپراطور رومی را به اسارت بگیرد.

چنین رویدادی در طول چندین قرن جنگ‏های ایران و روم، تنها یک بار رخ داد.شاپور به مناسبت این پیروزی شگرف، دستور داد چندین نقش برجسته در استان فارس کنونی بتراشند تا شرح آن پیروزی را به آیندگان بدهد.

پلکانی که در سال ۱۳۳۶ خورشیدی ساختند